De innovatiematrix

Innovaties gebeuren all over the world, in vele sectoren, op veel manieren en op verschillende momenten.

Competentie en toewijding

Deze innovatiematrix heeft twee dimensies, met op de verticale as de mate van innovatiecompetentie weergegeven. Dit is het vermogen van een organisatie om nieuwe ideeën te bedenken en te implementeren.

Op de horizontale as wordt de mate van toewijding tot innovatie van de organisatie weergeven. Het gaat onder andere over hoe belangrijk innovatie is voor de organisatie, hoeveel tijd, moeite en resources zij investeren in innovatie, en in hoeverre innovatie een onderdeel uitmaakt van de kerncompetenties en purpose van het bedrijf.

Dit zijn wellicht de meest voorkomende:

Onbedoelde innovatie (Unintentional Innovation)
Deze categorie innovators innoveren al onder een bepaalde naam, maar denken zelf geen goede innovators te zijn. Over het algemeen zijn deze bedrijven wel in staat om effectief te innoveren, maar hebben niet de structuur en middelen om dat goed te ondersteunen.

Gemiddeld in alles (Average at Everything)
Deze organisaties hebben met de tijd het voor elkaar gekregen om een goede innovatiestructuur aan te brengen in de organisatie, en worden ook steeds beter in innoveren. Deze groep heeft zeker de potentie om uit te groeien tot goede innovators.

Potentiële sterren (Potential Stars)
Deze bedrijven uit de innovatiematrix kunnen goed innoveren, en wijzen daarom ook steeds meer middelen toe aan innovatie als bedrijfsactiviteit. Er wordt gesproken van organisaties die zeer toegewijd zijn aan innovatie, en hebben de hele business ingericht met innovatie als vertrekpunt. Deze groep organisaties kunnen gemiddeld tot goed nieuwe ideeën genereren, en hebben de potentie om uit te groeien tot absolute sterren.

Moeiteloze innovators (Effortless Innovators)
Moeiteloze innovators zijn de groep bedrijven die al lang bezig zijn met innovatie. De hele structuur is optimaal ingedeeld en er zijn voldoende middelen beschikbaar. Deze groep is echt goed in innoveren. Er wordt niet overmatig veel geld besteed aan innovatie, maar er wordt wel geprobeerd om bewust te innoveren.

Bewusteloze sterren (Unconscious Stars)
Deze bedrijven lijken op de groep onbedoelde innovatie, maar zijn beter in het uitvoeren van nieuwe ideeën. Vaak het hier wel om incrementele innovaties, maar de bedrijven kunnen een grote hoeveelheid ideeën genereren en ook daadwerkelijk uitvoeren.

Wereldklasse innovators (World Class Innovators)
Bij de groep wereldklasse innovators gaat het om de allerbesten op dit gebied: Apple, Amazon, Alphabet, Google, IBM, Proctor & Gamble, maar ook een Haier en Huawei. Alles bij deze bedrijven is ingericht op innovatie, en vaak zijn deze organisaties de leiders in hun industrie.

Een overzicht van soorten ‘Innovators’ en welke competenties en toewijding zij hebben in het bedrijf kan desgewenst in deze innovatiematrix geplot worden.

Types innovatie

Albert Einstein zei ooit: ‘Als ik 20 dagen had om een probleem op te lossen, dan spendeerde ik er 19 aan het definiëren van het probleem’. Het nadenken over en definiëren van het probleem is essentieel. Hier wat hints daartoe.

Baanbrekende innovaties (Breakthrough innovaties)
De breakthrough innovaties worden ook wel eens radicale innovaties, of revolutionaire innovaties genoemd. In de matrix is te zien dat het probleem hierbij doorgaans goed geformuleerd is, maar dat de weg er naartoe, de skills en het domein nog enigszins onduidelijk is.

Thomas Kuhn noemde deze innovaties revolutionair, omdat ze voor een paradigma-verschuiving zorgen. Het gebeurde bijvoorbeeld toen de structuur van DNA werd ontdekt, of toen de chip werd uitgevonden.

Verstorende innovaties (Disruptive Innovation)
Het was professor Clayton Christensen die het concept disruptieve innovatie introduceerde. Hij zag dat veel organisaties hun innovatie op de ‘best mogelijke’ manier vormgaven, door te luisteren naar klanten en te investeren in Research & Development, maar dat deze Best Practices in sommige situaties dodelijk kunnen zijn.

Hij ontdekte dat wanneer de basis van de concurrentie verandert, zoals concurrenten of technologische ontwikkelingen, organisaties steeds beter worden in het innoveren van producten die de mensen steeds minder willen.

Basisonderzoek (Basic Research)
Linksonder in de innovatiematrix staat Basisonderzoek. De baanbrekende innovaties komen bijna nooit volledig uit de lucht vallen. Vaak gaat er een grote ontdekking aan vooraf. Basisonderzoek wordt uitgevoerd door grote bedrijven die investeren in R&D, universiteiten, (semi-)overheidsinstellingen, non-profit onderzoekcentra en individuen – de Willie Wortels op deze aarde.

Innovatieondersteuning (Sustaining innovation)
Met sustaining innovation wordt ook wel incrementele innovatie bedoeld. De meeste innovatie wordt uitgevoerd omdat iets beter dient te presteren dan dat het nu kan. Het doel is dat bestaande mogelijkheden verbeterd en uitgebreid worden. Zoals te zien is in de innovatiematrix, zijn de problemen goed gedefinieerd en is de weg er naartoe ook duidelijk.

Innovatie fasen en bronnen

Innovatie wordt vooral nagestreefd bij research centers, laboratoria, universiteiten (business labs) en hogescholen (business / venture studio’s), grote bedrijven en KMO (R&D, product innovaties), joint ventures maar ook op zolderkamertjes, in oude schuurtjes, omgebouwde garages, en bij start-ups, gazellen en unicorns.

Het nadenken over en werken aan innovaties gebeurt niet altijd even weloverwogen en on-the-job. Ook tijdens de koffie of bij een biertje zo na het werk (Vrijmibo) zijn mensen aan het overleggen en denken om iets te verbeteren, een probleem op te lossen of een klantvraag te beantwoorden.

Het bedrijf onder de loep

• Op welke wijze denkt de organisatie c.q. het bedrijf na over haar innovatie-kracht?
• Wat is het belang van innoveren voor het bedrijf?
• Welke soorten innovators (her)kent de organisatie?
• Welke type innovaties ‘spelen’ er in het bedrijf?
• Hoe belangrijk is een visie gebaseerd op innovatie voor de organisatie?
• Zijn er tips voor of (positieve) kritiek op de organisatie c.q. het bedrijf gezien de (recente en toekomstige) innovaties?