Business Design
Bij een business design gaat het in feite over drie perspectieven, drie lenzen waardoor gericht naar een uiteindelijk Business Concept gekeken wordt: Viability, Desirability en Feasibility.
Perspectieven
De meeste organisaties kijken door de lens van Feasibility: kunnen we het maken? Feasibility is belangrijk maar is de laatste stap in het proces. Het start met Desirability. Met vragen als: wie is onze klant, wat willen ze, lost onze oplossing hun probleem op, etc. Ook Scoping is belangrijk, m.a.w. de vraag: Hoe is het nu en wat moet er anders c.q. beter? Dat geeft de business een idee waar het heen moet.
Dan gaan we naar de Viability met vragen als: Hoeveel toegevoegde waarde gaan we leveren aan de klant? Wat zijn de duurzame business modellen die onze oplossing ondersteunen?
Essentiële vragen bij de Desirability en de Viability zijn: Hoe weet je dat? Vragen die zeker bij een pitch zullen terugkomen. De meest risicovolle aannames en vooronderstellingen dienen dan gevalideerd te zijn…
Van idee naar design
Bij het uitwerken van een business idee is het raadzaam om in de organisatie een tweetal facetten expliciet te erkennen en te verbinden: de bovenstroom én de onderstroom. Bij de bovenstroom gaat het over de inhoudelijke, zakelijke, planmatige, rationele aspecten van het Business Concept en over de risico’s, obstakels en problemen die zich kunnen voordoen.
Bij de onderstroom gaat het over empathie en de impact en de gevolgen van het Business Concept voor de mensen, m.a.w. hoe wordt aandacht besteed aan de emotionele aspecten en hoe kan ook commitment en involvement verkregen worden. Iedere verandering, iedere nieuwigheid brengt vragen, onzekerheden, risico’s, twijfels, angsten, verschillen van inzichten en meningen, soms ook oud zeer met zich mee. Het negeren of weg-rationaliseren van de onderstroom heeft menig idee vroeg doen sterven.
De historie leert dat bij de onderstroom de volgende aspecten een goede insteek geven: meesterschap, ondernemend, verbindend / samenwerkend, speels, gids, waarde(n)vol.
Een duurzaam Business Concept
Een duurzaam, toekomstgericht Business Concept kent een aantal noodzakelijke kenmerken. Wellicht is in de 21ste eeuw de mens- of beter de cultuur=factor wel de meest doorslaggevende factor geworden bij succesvolle bedrijven. De belangrijkste cultuur-aspecten om te bespreken en in acht te nemen bij het design van een Business Concept zijn: Hoe gaan we ons organiseren en wat zijn de rolmodellen. De rolmodellen betreffen vooral de Zelfsturing, de Heelheid en de Zingeving.
Bij Zelfsturing dient nagedacht en serieuze aandacht besteed worden aan het onderlinge vertrouwen, aan de informatievoorziening en de besluitvorming en – uiteraard – aan de verantwoordelijkheden en de aansprakelijkheid. In de praktijk betekent het dat – voor een zinvolle, succesvolle Zelfsturing – met name de volgende aspecten (en rolmodellen) zorgvuldig besproken en uitgewerkt dienen te worden: de (onderlinge) adviesmethode, een conflictprocedure en de groepsbeoordeling.
Bij het kenmerk van Heelheid kan gedacht worden aan items als: gelijke waarde, een veilige en warme werkomgeving, aan het overwinnen van opdelingen, aan het van en met elkaar leren en aan de relaties en de conflicten. De praktijk qua Heelheid vraagt dientengevolge om basisregels qua veiligheid, goede gebouwen, een toegespitst en goede wijze van inwerken maar ook om een slim vergaderen…
Het derde kenmerk betreft de Zingeving en het (hogere) doel van de organisatie. Met name dit kenmerk is voor de jongere generatie steeds belangrijker geworden en het vraagt om toegewijde en inspirerende rolmodellen. Het betreft hier het collectieve doel (inclusief zingeving), de individuele doelen, de plannen voor de toekomst en – last but not least – de winst.
Small is Beautiful
Veel van het denken over een duurzaam Business Concept is gebaseerd op het baanbrekende werk over economie van E.F. Schumacher “Small is Beautiful” en op een boeddhistisch geïnspireerde economie, beschreven door Sulak Sivaraksa in “Wijs en Duurzaam”
Niet onvermeld mogen de werken blijven van Christian Kromme “Go Digital – Stay Human” en van systemische denkers als Martijn Meinsma met “Moeiteloos Ondernemen” en van Imre Tijsse Klasen, Jan Jacob Stam, Barbara Hoogenboom met hun boek “Slimmer met het Systeem”. Geen enkele ondernemer, leider of beleidsmaker mag deze opmerkelijke boeken missen. Pas als dit gedachtengoed, deze ‘filosofieën’, goed doorgesproken en ook goed gevoeld en geaccepteerd zijn, is er sprake van een weloverwogen design van een duurzaam, toekomstgericht Business Concept…