Risk Appetite
De risk appetite of risicobereidheid bij een organisatie zorgvuldig onderzoeken is essentieel om bewust en gericht de risico’s na te gaan bij het implementeren van een (strategische) plan en projecten.
Balans vinden
Door haar risk appetite te bepalen kan een organisatie een balans vinden tussen ongecontroleerde innovatie en excessieve voorzichtigheid. Het functioneert als een richtlijn voor mensen om hun handelen in overeenstemming te brengen met de toegestane mate van risico en kan een consistente benadering van risico’s in de gehele organisatie bevorderen.
Het creëert bovendien een lerende organisatie, omdat directie en management met elkaar een dialoog aan moeten gaan over wat wel en niet gewenst is.
Aandachtsgebieden van risk appetite
Risk appetite sluit integraal aan bij de strategische planning en de planning en control cyclus van organisaties. Voor het gewenste effect moet het betrekking hebben op strategisch, tactisch en operationeel niveau.
Bij het vaststellen van de risicobereidheid kan men verschillende aandachtsgebieden onderscheiden. In de Risk Appetite Value Chain methodologie (RAVC) zijn dat de volgende vier: 1. Bestuursfilosofie i.c. cultuur, gedrag en leiderschap, 2. Reputatie i.c. imago en identiteit, 3. Product-Markt-Combinaties en organisatie en 4. Kapitaalmanagement
Risk Universe omvat al de risico’s die van belang zijn voor een organisatie. Hiertoe behoren ook de zwarte zwanen, risico’s die door hun onzekerheid niet meetbaar zijn.
In de RAVC-methodologie wordt benadrukt dat de afweging tussen risk en reward van belang is om de risicobereidheid te bepalen. Met een optimale Risk / Reward balans of ratio wordt bedoeld dat middelen zodanig worden ingezet dat het hoogst mogelijke profijt kan worden behaald met een acceptabele mate van risico die daarmee gepaard gaat.
Het Institute for Risk Management (IRM) beveelt aan dat risk appetite wordt bepaald door vier factoren:
– Debat in de bestuurskamer: er moet een afweging vanuit verschillende perspectieven plaatsvinden en niet lijstjes worden afgevinkt.
– Consultatie: overleg met verschillende stakeholders en eventueel herziening in het proces organiseren.
– Risico comités: in hun rol past goedkeuring, risicoanalyse, monitoring en bijdragen aan een lerende organisatie.
– Flexibiliteit: veranderende omstandigheden zullen een aanpassing van de risk appetite nodig maken.
Mate van risk appetite
In de theoretische economie, de psychologie en de financiering en beleggingsleer wordt gebruikgemaakt van de begrippen risico-afkerigheid, risico-neutraliteit en risico-preferentie om de houding van een economisch verantwoordelijke ten opzichte van risico’s te beschrijven.
Risk appetite voor organisaties wordt vaak uitgedrukt met een afgeleide van die begrippen. In de RAVC methodologie wordt de mate van risicobereidheid uitgedrukt in een keuze voor een van de vijf categorieën: 1. Zero tolerance, 2. Critical tolerance, 3. Balanced tolerance, 4. Opportune tolerance en 5. Maximized tolerance.
Monitoren van risk appetite
Het vastgestelde en geaccepteerde risk appetite beleid dient te worden gestuurd en gemonitord aan de hand van risk appetite indicatoren, (kritische) risico ïndicatoren, risico limieten en tolerantiegrenzen.
