Zelfsturende professionals

Bij toepassing van het 4R-principe ontstaat ruimte waarin de medewerker als zelfsturende professional kan presteren en leren.

Het 4-R principe

Het 4R principes – meer menselijke energie in organisaties  – geeft een boost aan de ontwikkeling van een organisatie. De gedachte achter het 4-R principe is dat Resultaten het gevolg zijn van de Ruimte die professionals krijgen om al hun energie in te zetten om de doelen van de gekozen Richting te realiseren. En dat zowel managers als professionals bij Richting, Ruimte en Resultaten zich Rekenschap dienen te geven van de wensen van de stakeholders en dat daarover ook verantwoording moet worden afgelegd.

Vakmanschap

De definitie van een zelfsturende professional is dan dat hij / zij op gedreven wijze zijn haar vakmanschap inzet voor de realisatie van de organisatiedoelen daarbij ondersteund door goede interne en externe informatie en gedeelde normen en waarden.

Volgens Jaap Peters en Mathieu Weggeman is vakmanschap: “Iiets goed doen vanuit het intrinsieke motief om naar kwaliteit te streven, om iets moois te maken. Het is een activiteit die zich richt op het maakproces in ruime zin, waarin een vakman zichzelf, zijn kennis, zijn zorg en aandacht investeert”.

Doelen verbinden

Voor de gedreven inzet van een zelfsturende professional is het nodig dat hij / zij de persoonlijke doelen kan verbinden met de organisatiedoelen. Vaak zijn de organisatiedoelen gegeven en zal de professional dus moeten inventariseren welke zijn / haar persoonlijke doelen zijn en vervolgens moeten beoordelen of de realisatie hiervan mogelijk is binnen de organisatiedoelen.

Een belangrijke stap om een zelfsturende professional te worden, is het expliciet formuleren van de persoonlijk doelen. Ieder mens heeft, bewust of onbewust, persoonlijke doelen. Het nastreven van persoonlijke doelen leidt tot persoonlijk leiderschap en groei.

Dat zorgt er dan weer voor dat kansen op je pad komen omdat je ergens naar toe onderweg bent. Persoonlijk leiderschap betekent ook dat jij de gebeurtenissen in jouw leven niet gelaten ondergaat, maar dat jij de verantwoordelijkheid neemt om deze gebeurtenissen mede of nader vorm te geven en te sturen.

Informatievoorziening

Een bijzondere element wordt gevormd door de informatievoorziening. Voor de eigen (bij-)sturing van de professional is goede feedback in de vorm van relevante informatie nodig. Voor het beoordelen van de eigen interne prestaties komt de informatie uit de diagnostische control systemen. Voor het beoordelen van de externe prestaties komt deze uit de interactieve control systemen.

Win-win

Het 4R-principe is geen zero-sum game waarin de extra energie die de professionals in de organisatie steken ten koste zou gaan van die professionals, maar een win-win situatie waar zowel professionals als organisatie beter van worden.

Het vraagt wel een andere houding en ander gedrag van managers en professionals. Het vraagt van het management de durf om los te laten en om ruimte te geven en het vraagt van de professionals de invulling van de beschikbare ruimte met individueel ondernemerschap. Maar de potentiële beloning is dan ook voor iedereen heel groot.