De afgelopen decennia vinden we in de wetenschappelijke literatuur talloze termen die wijzen op een toenemend onvermogen de wereld te begrijpen en om te gaan met de dingen die om ons heen gebeuren.
Voorbeelden
Voorbeelden zijn:
- ambiguïteit
- onzekerheid
- turbulentie
- complexiteit en dynamiek
- verstoringen door wicked problems
- hypercompetitie
- snelheidsmarkten
- flux
Acroniem VUCA
Het acroniem VUCA wint aan populariteit als een term om de verschillende dimensies van deze oncontroleerbare omgeving te beschrijven. Wat is een VUCA-wereld en wat betekent Leiderschap in een VUCA Wereld? Wat zijn de implicaties voor het bedrijfsleven?
VUCA staat voor: Volatile, Uncertain, Complex en Ambiguous.
Laten we beginnen met het kort definiëren van de vier elementen:
Volatile
Vluchtigheid (Volatility) verwijst naar de snelheid van verandering in een industrie, markt of de wereld in het algemeen. Het hangt samen met fluctuaties in de vraag, markt-turbulentie en korte time-to-market. Hoe vluchtiger de wereld, hoe meer en sneller dingen veranderen.
Uncertain
Onzekerheid (Uncertainty) verwijst naar de mate waarin we de toekomst met vertrouwen kunnen voorspellen. Een deel van de onzekerheid wordt geassocieerd met het onvermogen van mensen om te begrijpen wat er aan de hand is. Onzekerheid is echter ook een objectieve eigenschap van een omgeving. Een omgeving is onzeker als deze geen enkele voorspelling toestaat, ook niet op statistische basis.
Complex
Complexiteit (Complexity) verwijst naar het aantal factoren waarmee we rekening moeten houden. Hoe meer factoren, hoe groter hun variëteit en hoe meer ze met elkaar verbonden zijn, hoe complexer een omgeving is. Bij een grote complexiteit is het nagenoeg onmogelijk om de omgeving volledig te analyseren en tot rationele conclusies te komen. Hoe complexer de wereld, hoe moeilijker het is om te analyseren.
Ambiguous
Ambiguïteit (Ambiguity) verwijst naar een gebrek aan duidelijkheid over hoe iets moet worden geïnterpreteerd. Een situatie is dubbelzinnig, bijvoorbeeld wanneer informatie onvolledig is, tegenspreekt of te onnauwkeurig is om duidelijke conclusies te trekken. Meer in het algemeen verwijst het naar de wazigheid en vaagheid in ideeën en terminologieën. Hoe meer ambigu de wereld, hoe moeilijker het is om te interpreteren.
In een VUCA wereld met een hoge mate van vluchtigheid, onzekerheid, complexiteit en vaagheid wordt het dus steeds moeilijker om lange termijn plannen te maken. Laat staan dat het zinvol is om deze tot in detail uit te werken…
VUCA-oplossingen
Als veel variabelen snel veranderen, dan dien je op een andere manier te gaan werken. Niet meer alles strak vastzetten maar juist flexibel en visionair zijn. Als leider dien je volgens de kenners te zorgen voor VUCA oplossingen, zoals:
- Volatile > Vision: Visie creëren;
- Uncertain > Understanding: Proberen de context te begrijpen;
- Complex > Clarity: Helderheid verschaffen en het simpel houden;
- Ambiguous > Agility: flexibiliteit inbouwen.
Het vergt van leiders capaciteit om te begrijpen in welke wereld we ons bevinden. Proberen helder te krijgen wat er aan factoren op de organisatie af komt. Maak een foto van de huidige situatie. Verschaf helderheid waar je naar toe wilt en wees flexibel in hoe dat te bereiken.
Zie ook: Leiderschap in een VUCA wereld
