+31(0) 6 53 24 78 44 info@denhoed-co.nl
Teamwork

Teamwork

door | Cultuur, Leiderschap, Teams

De omgeving en context waarin veel organisaties heden ten dage opereren wordt zo complex en veranderlijk, dat deze door individuen alleen eigenlijk niet meer te overzien en te hanteren is. Teamwork krijgt hierdoor een steeds belangrijke en bepalendere rol in organisaties. Veel organisaties realiseren zich dit en investeren dan ook behoorlijk in de samenstelling en de ontwikkeling van hun teams.

Houden organisaties evenwel ook voldoende rekening met de schaduwkanten van teams? We weten al jaren dat disfunctionele directie of management teams een behoorlijke impact kunnen hebben op de kwaliteit van besluitvorming en het reilen en zeilen van een organisatie. Toch bouwen we in de praktijk maar weinig mechanismen in om de risico’s hierop te beperken. Met de toenemende onzekerheid, volatiliteit,  complexiteit, ambiguïteit en druk waarmee veel teams te maken hebben, kunnen we ons dat eigenlijk niet permitteren.

Teams

Teams hebben een interessante uitwerking op ons mensen. Ze appelleren aan ons verlangen ergens bij te horen. En dus ook op onze angst om er buiten te vallen. Ze triggeren ons verlangen om gezien en erkend te worden. En daarmee ook onze angst om er niet toe te doen.

Idealiter voelen leden van een team zich met elkaar verbonden en is er een positief en gezamenlijk beeld van het team. Dit maakt dat leden blij zijn lid te zijn van het team. Tegelijkertijd hebben de leden ook nog voldoende binding met de buitenwereld, waardoor ze worden geïnspireerd, nieuwe ideeën en energie verkrijgen en zo nu en dan een reality check opdoen.

Los zand

In de praktijk kom ik soms ‘los zand’ teams tegen. Teams die niet aan het ideaalplaatje voldoen. Er is weinig binding en betrokkenheid bij elkaar en het team krijgt nauwelijks iets van de grond. Energie lekt weg en initiatieven van teamleden om dit aan te kaarten, lopen op niets uit. Leden kiezen er – bewust of onbewust- voor om niet te investeren in het team en hun lidmaatschap.

Soms is dat vanwege de onduidelijke teamdoelstellingen, een gebrek aan purpose, tegenovergestelde belangen of domweg .. tijdsgebrek. Soms ook omdat mensen, op basis van de eerder genoemde sociale behoeften en angsten, het onbewust als risico ervaren om zich te committeren aan het team. ‘Los zand’ teams dragen weinig tot niets bij aan de organisatie, vormen daarmee een risico en vragen om gerichte aandacht.

Hechte teams

Toch dient een organisatie zich meer zorgen te maken over een andere verschijningsvorm van teams. Over een ‘hecht’ team. Dit soort teams kent in de regel juist veel cohesie en er spelen sterke groepswaarden en normen. Bijvoorbeeld: ‘Wij kennen onze markt en klanten door en door, zijn al jaren succesvol als managementteam en we hebben anderen niet nodig om ons te vertellen wat goed is voor onze organisatie”.

Wanneer een ‘hecht’ team druk van buitenaf ervaart, sluiten zich de gelederen. Meningen vanuit de buitenwereld worden niet geapprecieerd, komen minder binnen of krijgen binnen het team een gekleurde betekenis. Het team lijdt veelal aan overschatting van zichzelf, lijkt blind en doof voor kritische signalen en geluiden.

De leden ervaren het team vaak als beklemmend, maar voelen zich te afhankelijk om tegen de groepsnorm in te gaan. Het belang van eensgezindheid weegt zwaarder dan de kwaliteit van de besluitvorming. Het is een bekend mechanisme, ook wel Group Think genoemd. Juist in deze tijd speelt dit mechanisme – veel vaker dan we denken – een rol in directie of management teams en in project teams.

Remedies

Dit soort teamprocessen zijn soms zo dwingend, dat we ons daar maar moeilijk uit kunnen ontworstelen. Tegelijk is het van belang de invloed van deze processen serieus te nemen en mechanismen in te bouwen om die invloed te verkleinen.

Door bijvoorbeeld bij belangrijke besluiten eerst tot individuele standpunten te komen en deze vervolgens pas daarna gezamenlijk te bespreken. En vooral door regelmatig – bij voorkeur individueel en in de ‘buitenlucht’ – te reflecteren op het functioneren van het team en hier indien nodig op in te grijpen. Bijvoorbeeld ook door regelmatig externe deskundigen uit te nodigen in het team. Vreemde ogen dwingen …soms, nietwaar?

Een gezond team

Een gezond team kent heldere grenzen die zorgen voor binding en cohesie, maar die ook poreus genoeg zijn om invloeden van buitenaf binnen te laten. Een gezond team weet hoe elk teamlid denkt, hoe ze besluiten neemt en wat de sterke maar ook de zwakke kanten van het team zijn. Dat tezamen vraagt om een continue ‘helicopter’ aandacht. Zo bouwen we teams die organisaties verder helpen, strategisch weloverwogen beslissen, projecten succesvol afronden, juist in deze tijd!

Strategisch denken

Strategisch denken

door | Filosofie, Leiderschap, Persoonlijke ontwikkeling, Strategisch denken

Ons hoofd is een centrum van (strategische) vragen en inspiratie tegelijkertijd. Als mens willen we graag de dingen uitzoeken. Er zijn mentaal slechts drie manieren van strategisch denken:

Mentale stromen

We hebben slechts drie wegen om strategisch te denken. We kunnen dat in abstracte zin doen, We kunnen achter dingen komen door er op te reflecteren. Dat zal zijn als we in verwarring zijn en dingen echt willen uitvogelen. Met andere woorden, door grondig te reflecteren over dingen uit het verleden. Het doel is om letterlijk achter dingen te komen. Het zal een abstract begrip opleveren over wat er aan de hand was. Dit is zoals ook de wetenschap werkt.

We kunnen het ook op een logische manier doen. Dat zal zijn als we twijfelen aan dingen en willen weten hoe het zit door er logisch over na te denken. We kunnen dan achter dingen komen door deze stapsgewijs te benaderen en in de toekomst te projecteren. Door logische stappen te zetten richting toekomst. Dit is de grondslag bij de klassieke en gerenommeerde wijze van strategievoering bij vele grote bedrijven.

En we kunnen individueel achter dingen komen. In de zin van dat je zo maar ineens inspiratie krijgt en geïnspireerd raakt. Kijkend naar dit fenomeen, dit individuele proces, dan aanschouw je soms dingen die ineens in de wereld opborrelen. Pop-ups van speciale, mutatieve, transformerende gedachten, van concepten voor verandering en mutatie.

Het abstracte proces

Het abstracte proces gaat over verwarring over het verleden. En natuurlijk drijft de druk van de verwarring ons om een weg te vinden om die verwarring op te lossen, te elimineren. Om iets van dat verleden te begrijpen, een weg te vinden om er iets zinvols van te maken, een abstract begrip over te verkrijgen. Omdat het abstracte proces gebaseerd is op een gevoel over iets in het verleden, leidt het tot ervaringen en ideeën over dat verleden.

Het logische proces

Twijfels over iets, zet het logische proces in gang. De druk is dan daar om er iets zinnigs, iets logisch, uit te destilleren. We willen de twijfel oplossen door er een antwoord op te vinden, een concept over uit te denken, een formule voor te vinden. De druk vanuit de twijfel inspireert ons formules te vinden waarom er die twijfel is. Of om uit te vinden dat er geen noodzaak is tot twijfel doordat er een uitleg is.

Het logische proces zal – logischerwijs – trachten de antwoorden om te zetten naar formules die op zich weer zullen leiden een (logische) opinie. Een opinie waarbij dan – ter onderbouwing – (logische) details als feiten worden gepresenteerd. Wat overigens niet impliceert dat de antwoorden correct zijn, de mening OK is, de details kloppen. Dit is de wijze waarop het logische proces nu eenmaal werkt…

Het individuele proces

Het individuele proces is een geheel ander proces, een heel speciaal proces. Het gaat niet zozeer over het (strategisch) denken, maar over het geraakt zijn, over inspiratie, en over storytelling. Over het gloedvol en geïnspireerd overbrengen van iets waardevols. Niet over begrijpelijke abstracties, niet over details en feiten en logica.

Het gaat over hoop en het verlangen naar en de drive tot een goed verhaal. De onderliggende waarde, de informatie, dient te worden overgebracht met een aansprekend verhaal. Door een treffende paradox wellicht, of door een sage, legende of mythe te vertellen. Het vertellen van verhalen heeft – door de eeuwen heen bewezen – een buitengewoon mythische kracht…

Ikigai

Ikigai

door | Filosofie, Leiderschap, Persoonlijke ontwikkeling, Strategisch denken, Wijze van denken

Ikigai

(bron: Francesc Miralles en Héctor García)

Ikigai is een Japans concept dat staat voor datgene waarvoor jij je bed uit komt en wat echt waard is om voor te leven.

Hart 4 elementen

Het is het punt waarin vier elementen samenkomen; Missie, Passie, Beroep en Roeping. In het hart van deze vier elementen ligt jouw Ikigai. Je (her)ontdekt jouw talenten, kwaliteiten, drijfveren en missie. Je ontwikkelt een duidelijke visie op jouw toekomst en werk en maakt een concreet stappenplan waarmee je verder kan.

In hun boek ‘Vind je Ikigai’ geven Francesc Miralles en Héctor García antwoord op de vraag hoe jij jouw ikigai precies vindt en hoe je kunt zorgen dat je er naar leeft en erdoor geïnspireerd wordt en blijft. In wezen gaat het om het effectief ontwikkelen van jouw  talenten en kwaliteiten.

Blue zones

Er zijn een paar gebieden in de wereld waar de mensen gemiddeld ouder worden dan op de rest van de aardbol. Dan Buettner onderzocht die gebieden en noemde ze de ‘Blue zones’. Dan Buettner vertelt hierover in zijn inspirerende TED-talk: “How to Live to 100+“.

Japan en met name het eiland Okinawa behoort ook tot zo’n gebied. Een factor die een belangrijke rol bij de gezondheid en vitaliteit van de inwoners van Okinawa bleek te spelen, is het hebben van een doel in hun leven: ‘ikigai’.

Naast voedingsgewoonten en leefomgeving speelt het concept van Ikigai een grote rol in het gezond oud worden. Want jouw ‘Ikigai’ maakt het mogelijk om naar de toekomst te blijven kijken, zelfs als je door een moeilijke tijd heen gaat.

Concept Ikigai

Ikigai is een Japans concept dat, simpel gezegd, draait om het hebben (of vinden) van jouw eigen doel in het leven, dat staat voor de reden die jij hebt om ’s ochtends uit je bed te komen en te leven, er te zijn. In het Frans wordt dat wel ‘Raison d’être’ genoemd.

‘Ikigai’ is een samenvoeging van de woorden ‘iki’, dat leven of levend betekent, en het woord ‘kai’ (uitgesproken als gai), dat staat voor effect, waarde, resultaat of nut.

Jouw ‘Ikigai’ is het punt waar een aantal aspecten uit leven samenkomen, namelijk datgene waar je van houdt, wat je goed kan c.q. waar je goed in bent, wat de wereld nodig heeft en waar je voor betaald wordt of kan worden.

Het is het kruispunt van jouw passie, jouw missie, jouw vak en jouw roeping. Dat is het beste te illustreren met een Venn diagram met overlappende cirkels. Daar waar de vier cirkels elkaar overlappen, daar vind je jouw ‘Ikigai’.

Toepassen Ikigai

Het vinden van jouw Ikigai kan pas als je weet wat het voor jou is. Voor veel mensen geldt dat daar een uitgebreide zoektocht naar jezelf aan vooraf gaat. Maar als je een start wil maken met het inzichtelijk maken van jouw ‘Ikigai’, zou je kunnen starten met het maken van jouw eigen Venn diagram.

Vul de cirkels in met steekwoorden, ideeën, schetsen of tekeningen, foto’s, steekwoorden, spreuken of oneliners die vallen onder de onderdelen: ‘Je houdt ervan’, ‘Je bent er goed in’, ‘De wereld heeft het nodig’ en ‘Je wordt ervoor betaald’.

Probeer daarbij antwoord te krijgen op vragen als: Waar loop jij warm voor? ; Wat raakt je?; Waar ben je goed in?; Welke uniek talenten heb je en welke kun je verder ontwikkelen?; Wat kun jij wat voor anderen nuttig is?; Is er iets dat jij kan bijdragen aan de wereld?; Welke verandering zou jij teweeg willen brengen in de wereld?

Zoek dan de (natuurlijke) overlap van de verschillende cirkels. Bekijk het totaal-plaatje en probeer verbanden te vinden. Als je er mee aan de slag gaat, neem dan de tijd. Geef ideeën en impulsen de kans en houdt een open blik en geest. Zo zal uiteindelijk jouw ‘Ikigai’ duidelijk worden.

Effect ontwikkelen van talent

Je (her)ontdekt jouw talenten, kwaliteiten en drijfveren;

Je leert wat de randvoorwaarden zijn om te werken vanuit jouw talenten;

Je krijgt meer inzicht in de (passende) arbeidsmarkt;

Je weet welke gedachten of gedrag jou gaan helpen of juist belemmeren;

Je leert wat verantwoordelijkheid en intern ondernemerschap is en hoe je dit krachtig kunt ontwikkelen;

Je leert jouw werk(plek) optimaal te laten aansluiten op jouw talenten;

Je bent in staat om anderen te overtuigen van jouw kwaliteiten en talenten;

Je vergroot jouw zelfvertrouwen;

Je ontwikkelt een duidelijke visie op jouw toekomst en voor jouw passend werk;

Je ontwikkelt een concreet stappenplan waarmee jij verder kan.

Voordelen

Het voordeel van het werken met dit Japanse concept is duidelijk. Het geeft je een reden om op te staan, plezier in het werk te hebben, te houden van wat je doet, betekenis te geven aan jouw bestaan. Gecombineerd met gezond eten en een fijne leefomgeving is jouw ‘Ikigai’ een belangrijk ingrediënt voor gezond en vitaal oud worden.

In een snel veranderende wereld zijn steeds meer mensen op zoek naar een manier om hun passie en talenten te combineren om zo een zinvolle bijdrage te kunnen leveren aan de maatschappij. Feitelijk is dat ‘Ikigai’.

 

Lichaam en hoofd

Lichaam en hoofd

door | Filosofie, Leiderschap, Persoonlijke ontwikkeling, Wijze van denken

Het is niet voor niets dat bij mensen het hoofd gescheiden is van het lichaam. En dat de goede dingen doen, wezenlijk iets anders is dan de dingen goed doen.

Human Design

Human Design is een synthese van klassieke en moderne wetenschappen en is een waardevol hulpmiddel gebleken voor het begrijpen van jezelf. Het kan je begeleiden bij het navigeren in deze complexe, turbulente wereld, in afstemming met wie jij bent.

Human Design kan jou helpen te begrijpen hoe jij bent ‘ontworpen’ om met de wereld om te gaan en jou te laten zien waar jij vatbaar bent voor de invloeden en conditionering van jouw omgeving.

Het helpt je ook in het begrijpen van de wijze waarop jij de juiste keuzes kunt maken voor jezelf. De juiste keuze bij met name de grote, belangrijke dingen in het leven, zoals het kiezen van een partner, de aankoop van een huis, het kiezen van een opleiding of baan.

Je hebt in wezen drie keuzesystemen tot je beschikking: het gevoel, het innerlijk weten en jouw intuïtie. De stemkracht van deze systemen is ook in deze volgorde. Het gevoel is het sterkst, het kan je compleet overweldigen. De intuïtie is het zwakst en laat zich in de regel ook maar één keer horen.

Gewaar zijn

Elk keuzesysteem heeft als basis een lichamelijk gewaar zijn. Daar begint het, en daar kom je voor de keuze te staan. Bij liefde spreken we van vlinders in de buik. Een ondernemer heeft het over zijn of haar buikgevoel. Bij (te) grote risico’s bekruipt ons een angst die we soms tot onderin de buik voelen. Bij weerzin gaan onze nekharen omhoog. Iets kan ook heel goed proeven of heel goed aanvoelen, we krijgen kippenvel.

Onze intuïtie komt voor uit ons immuunsysteem, het waarschuwt ons voor slechte dingen. Intuïtief voelen we haarfijn die dingen aan die niet goed zijn voor ons. Maar… spontaniteit is ook een uiting van intuïtie, je voelt je ergens uitzonderlijk goed over en reageert onvermoed.

In sommige situaties weten we gewoon – het lichaam vertelt ons dat – wat het juiste is om te doen. Vanuit een innerlijk weten. Daar hoef je niet voor gestudeerd te hebben. De Engelsen zeggen dan: “A man has to do what a man has to do”. Je weet gewoon wat het goede is om te doen…

Frequentie

Elk van deze systemen, van de keuzecentra heeft z’n eigen unieke frequentie. Het immuun systeem, de basis van onze intuïtie, opereert in het hier en nu, in het moment, spontaan en existentieel.

Het gevoel evenwel opereert in een golf. Ons gevoel kent hoogtepunten en diepe dalen. Het gevoel kan gaan van Himmelhoch Jauchzend tot zum Tode betrübt. Het vertegenwoordigt bij gevoelige mensen een compleet gewaar zijn, nagenoeg een geest-gewaar zijn, een geestbewustzijn.

Daarmee kent het gevoel ook geen waarheid in het nu. Het opereert immers in een golfbeweging en zaak is rustig te wachten op klaarheid. Bij belangrijke beslissingen is het dan ook raadzaam er zeker één, zo niet twee of drie nachtjes over te slapen. En pas dan een keuze te maken…

Het mentale systeem, het weten, opereert altijd. Het werkt altijd en overal. Maar hier zit een catch. Het hoofd, het brein, behoort niet tot het lichaam. Het heeft een aparte functie.

De goede dingen doen

Daarmee komen we op een cruciaal onderscheid. Ons gevoel, onze gevoelens – en onze intuïtie – geven feilloos aan wat goed voor ons is. Welke keuze in de kern de juiste keuze is voor ons.

Ons mentale systeem, ons brein, weet heel goed het één van het ander te onderscheiden. Het werkt nagenoeg als een computer. Het weet rationeel te onderscheiden wat goed is en wat minder goed is. Ons hoofd, ons mentale systeem, vertelt ons hoe en wanneer we dingen goed doen.

Het is niet voor niets dat bij mensen het hoofd gescheiden is van het lichaam. De goede dingen doen is iets anders dan de dingen goed doen…

Duurzame economie

Duurzame economie

door | Cultuur, Duurzaam, Filosofie, Maatschappij, Wijze van denken

Er is iets fundamenteel mis met de wereldeconomie. Dat weten we al een tijdje. Sinds de economische crisis van 2008 is wereldwijd een protestgeneratie opgestaan die strijdt voor meer gelijkheid, tegen ecologische verwoesting en tegen racisme.

We kunnen de strijd tegen racisme van Black Lives Matter niet los zien van de strijd tegen ongelijkheid en ecologische destructie. Tegen de achtergrond van de massale onvrede vechten ook economen, beleidsmakers en activisten in vergaderzalen en denktanks over de hele wereld voor een eerlijkere en duurzame economie. Dit zijn vier zeer interessante initiatieven:

The Progressive International

The Progressive International is een politieke beweging die in 2018 is ontstaan uit een krachtenbundeling van Diem25, de politieke EU-beweging van de Griekse econoom en oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis en The Sanders Institute. Het doel van de organisatie is progressieve bewegingen en politieke campagnes van over de hele wereld met elkaar te verbinden en de acties centraal te coördineren.

The Progressive International lanceerde onlangs een nieuwe website waarop progressieve wereldleiders korte stukken publiceren. Andrés Manuel López Obrador, de president van Mexico, heeft in een stuk met acht punten zijn visie geschetst. Varoufakis schreef in 2018 in The Guardian: “We shouldn’t rush to save the liberal order, we should remake it”. Zijn ambitie is om grote instituten als het IMF, de WTO en de ILO van binnenuit te veranderen.

Door populaire lokale politici met een duidelijk plan te ondersteunen, hoopt The Progressive International politieke verandering teweeg te brengen. Het bekendste voorbeeld is The Green New Deal, het progressieve klimaatprogramma in de USA van Alexandria Ocasio-Cortez. Het Congreslid werd daarbij ondersteund door The Sunrise Movement, een Amerikaanse klimaatbeweging voor jongeren die ook een centrale rol vervult in de organisatie van The International.

Het is duidelijk dat The Progressive International pas is begonnen. De lijst van succesvolle campagnes is nog kort, maar er is ontzettend veel talent, kennis en ervaring samengebracht. De organisatie is stevig, er is een bestuur en een adviesraad met ervaren beleidsmakers, (ex-)ministers en zelfs een zittende premier.

NAEC

De OESO heeft in 2011 The Better Life Index ontwikkeld, een lijst indicatoren die een beeld moeten geven van het welzijn in een land.  Het is een mooie, maar vrijblijvende, lijst over de staat van de woningbouw, het onderwijs, de zorg, etc. Lidstaten blijven economische groei vooralsnog zien als enige graadmeter van succes.

Een groepje jonge economen binnen de OESO – onder het acroniem NAEC (dat staat voor New Approaches to Economic Challenges) – zet zich af tegen deze zelfgenoegzaamheid. Als we de economie echt willen veranderen, schreven ze in Beyond Growth, dan moeten lidstaten ook geluk, gelijke kansen en de toestand van de natuur als expliciete doelen gaan stellen. Groei mag best, maar niet ten koste van al het andere. In hun paper schetsen de economen welk beleid daarbij past.

Succesvol of niet, de NAEC is een van de interessantste voorbeelden van de culturele en economische verschuivingen die nu plaatsvinden in de top van onze economie. De lessen die hier geleerd worden verdienen een groter publiek.

Degrowth

Degrowth is niet zozeer een organisatie als wel een economische denkschool. Het woord betekent letterlijk vertaald:‘ontgroei’.

Maar wat betekent het precies? Deze vraag werd in 2014 op het Degrowth festival in Leipzig aan bezoekers gesteld. Uit de gevarieerde antwoorden destilleerden de onderzoekers een aantal punten die door bijna iedereen werden gedeeld.

Volgens Degrowthers gaat groei altijd gepaard met ecologische verwoesting. Als we de wereld leefbaar willen houden, is economische krimp in geïndustrialiseerde landen welhaast onontkoombaar. Om dat te bereiken moeten individuen minder consumeren. De transitie naar deze wereld moet vredig zijn. Deze revolutie moet van onderop komen, en er moet gelijkheid bestaan tussen de seksen.

Wat Degrowth toch uniek maakt, is dat economie de basis vormt van deze sociaal-maatschappelijke beweging. De beweging is terug te leiden naar een themanummer uit 2002 van het Franse ecologische tijdschrift Silence, dat veel losmaakte en in Europa een debat over décroissance ontketende.

Het Degrowth gedachtegoed is vooral te vinden in academische en ecologische centra, en die zijn verspreid over de hele wereld. De Franse vereniging Research & Degrowth en de Duitse stichting Konzeptwerk Neue Ökonomie vormen waarschijnlijk de belangrijkste knooppunten. Zij organiseren samen de jaarlijkse Degrowth conferenties.

NGFS

The Network for Greening the Financial System (NGFS) is een actiegroep die is opgericht door activistische centrale bankiers van over de hele wereld. Frank Elderson uit de RvB van De Nederlandsche Bank wordt vaak genoemd als één van de voortrekkers.

De bankiers willen dat centrale banken bijdragen aan de groene transitie en het welzijn van de planeet. Hun gesprekken gaan ook over rechtvaardigheid en klimaat, maar dan in heel andere termen. Zij strijden tegen greenwashing. Ze ontwikkelen richtlijnen en bespreken welk toezicht nodig is om er zeker van te zijn dat ‘groene’ investeringen ook daadwerkelijk goed zijn voor de planeet. Er worden het hele jaar door evenementen en conferenties georganiseerd, en de leden publiceren geregeld gezamenlijke papers en statements.