+31(0) 6 53 24 78 44 info@denhoed-co.nl
Ikigai

Ikigai

door | Filosofie, Leiderschap, Persoonlijke ontwikkeling, Strategisch denken, Wijze van denken

Ikigai

(bron: Francesc Miralles en Héctor García)

Ikigai is een Japans concept dat staat voor datgene waarvoor jij je bed uit komt en wat echt waard is om voor te leven.

Hart 4 elementen

Het is het punt waarin vier elementen samenkomen; Missie, Passie, Beroep en Roeping. In het hart van deze vier elementen ligt jouw Ikigai. Je (her)ontdekt jouw talenten, kwaliteiten, drijfveren en missie. Je ontwikkelt een duidelijke visie op jouw toekomst en werk en maakt een concreet stappenplan waarmee je verder kan.

In hun boek ‘Vind je Ikigai’ geven Francesc Miralles en Héctor García antwoord op de vraag hoe jij jouw ikigai precies vindt en hoe je kunt zorgen dat je er naar leeft en erdoor geïnspireerd wordt en blijft. In wezen gaat het om het effectief ontwikkelen van jouw  talenten en kwaliteiten.

Blue zones

Er zijn een paar gebieden in de wereld waar de mensen gemiddeld ouder worden dan op de rest van de aardbol. Dan Buettner onderzocht die gebieden en noemde ze de ‘Blue zones’. Dan Buettner vertelt hierover in zijn inspirerende TED-talk: “How to Live to 100+“.

Japan en met name het eiland Okinawa behoort ook tot zo’n gebied. Een factor die een belangrijke rol bij de gezondheid en vitaliteit van de inwoners van Okinawa bleek te spelen, is het hebben van een doel in hun leven: ‘ikigai’.

Naast voedingsgewoonten en leefomgeving speelt het concept van Ikigai een grote rol in het gezond oud worden. Want jouw ‘Ikigai’ maakt het mogelijk om naar de toekomst te blijven kijken, zelfs als je door een moeilijke tijd heen gaat.

Concept Ikigai

Ikigai is een Japans concept dat, simpel gezegd, draait om het hebben (of vinden) van jouw eigen doel in het leven, dat staat voor de reden die jij hebt om ’s ochtends uit je bed te komen en te leven, er te zijn. In het Frans wordt dat wel ‘Raison d’être’ genoemd.

‘Ikigai’ is een samenvoeging van de woorden ‘iki’, dat leven of levend betekent, en het woord ‘kai’ (uitgesproken als gai), dat staat voor effect, waarde, resultaat of nut.

Jouw ‘Ikigai’ is het punt waar een aantal aspecten uit leven samenkomen, namelijk datgene waar je van houdt, wat je goed kan c.q. waar je goed in bent, wat de wereld nodig heeft en waar je voor betaald wordt of kan worden.

Het is het kruispunt van jouw passie, jouw missie, jouw vak en jouw roeping. Dat is het beste te illustreren met een Venn diagram met overlappende cirkels. Daar waar de vier cirkels elkaar overlappen, daar vind je jouw ‘Ikigai’.

Toepassen Ikigai

Het vinden van jouw Ikigai kan pas als je weet wat het voor jou is. Voor veel mensen geldt dat daar een uitgebreide zoektocht naar jezelf aan vooraf gaat. Maar als je een start wil maken met het inzichtelijk maken van jouw ‘Ikigai’, zou je kunnen starten met het maken van jouw eigen Venn diagram.

Vul de cirkels in met steekwoorden, ideeën, schetsen of tekeningen, foto’s, steekwoorden, spreuken of oneliners die vallen onder de onderdelen: ‘Je houdt ervan’, ‘Je bent er goed in’, ‘De wereld heeft het nodig’ en ‘Je wordt ervoor betaald’.

Probeer daarbij antwoord te krijgen op vragen als: Waar loop jij warm voor? ; Wat raakt je?; Waar ben je goed in?; Welke uniek talenten heb je en welke kun je verder ontwikkelen?; Wat kun jij wat voor anderen nuttig is?; Is er iets dat jij kan bijdragen aan de wereld?; Welke verandering zou jij teweeg willen brengen in de wereld?

Zoek dan de (natuurlijke) overlap van de verschillende cirkels. Bekijk het totaal-plaatje en probeer verbanden te vinden. Als je er mee aan de slag gaat, neem dan de tijd. Geef ideeën en impulsen de kans en houdt een open blik en geest. Zo zal uiteindelijk jouw ‘Ikigai’ duidelijk worden.

Effect ontwikkelen van talent

Je (her)ontdekt jouw talenten, kwaliteiten en drijfveren;

Je leert wat de randvoorwaarden zijn om te werken vanuit jouw talenten;

Je krijgt meer inzicht in de (passende) arbeidsmarkt;

Je weet welke gedachten of gedrag jou gaan helpen of juist belemmeren;

Je leert wat verantwoordelijkheid en intern ondernemerschap is en hoe je dit krachtig kunt ontwikkelen;

Je leert jouw werk(plek) optimaal te laten aansluiten op jouw talenten;

Je bent in staat om anderen te overtuigen van jouw kwaliteiten en talenten;

Je vergroot jouw zelfvertrouwen;

Je ontwikkelt een duidelijke visie op jouw toekomst en voor jouw passend werk;

Je ontwikkelt een concreet stappenplan waarmee jij verder kan.

Voordelen

Het voordeel van het werken met dit Japanse concept is duidelijk. Het geeft je een reden om op te staan, plezier in het werk te hebben, te houden van wat je doet, betekenis te geven aan jouw bestaan. Gecombineerd met gezond eten en een fijne leefomgeving is jouw ‘Ikigai’ een belangrijk ingrediënt voor gezond en vitaal oud worden.

In een snel veranderende wereld zijn steeds meer mensen op zoek naar een manier om hun passie en talenten te combineren om zo een zinvolle bijdrage te kunnen leveren aan de maatschappij. Feitelijk is dat ‘Ikigai’.

 

Lichaam en hoofd

Lichaam en hoofd

door | Filosofie, Leiderschap, Persoonlijke ontwikkeling, Wijze van denken

Het is niet voor niets dat bij mensen het hoofd gescheiden is van het lichaam. En dat de goede dingen doen, wezenlijk iets anders is dan de dingen goed doen.

Human Design

Human Design is een synthese van klassieke en moderne wetenschappen en is een waardevol hulpmiddel gebleken voor het begrijpen van jezelf. Het kan je begeleiden bij het navigeren in deze complexe, turbulente wereld, in afstemming met wie jij bent.

Human Design kan jou helpen te begrijpen hoe jij bent ‘ontworpen’ om met de wereld om te gaan en jou te laten zien waar jij vatbaar bent voor de invloeden en conditionering van jouw omgeving.

Het helpt je ook in het begrijpen van de wijze waarop jij de juiste keuzes kunt maken voor jezelf. De juiste keuze bij met name de grote, belangrijke dingen in het leven, zoals het kiezen van een partner, de aankoop van een huis, het kiezen van een opleiding of baan.

Je hebt in wezen drie keuzesystemen tot je beschikking: het gevoel, het innerlijk weten en jouw intuïtie. De stemkracht van deze systemen is ook in deze volgorde. Het gevoel is het sterkst, het kan je compleet overweldigen. De intuïtie is het zwakst en laat zich in de regel ook maar één keer horen.

Gewaar zijn

Elk keuzesysteem heeft als basis een lichamelijk gewaar zijn. Daar begint het, en daar kom je voor de keuze te staan. Bij liefde spreken we van vlinders in de buik. Een ondernemer heeft het over zijn of haar buikgevoel. Bij (te) grote risico’s bekruipt ons een angst die we soms tot onderin de buik voelen. Bij weerzin gaan onze nekharen omhoog. Iets kan ook heel goed proeven of heel goed aanvoelen, we krijgen kippenvel.

Onze intuïtie komt voor uit ons immuunsysteem, het waarschuwt ons voor slechte dingen. Intuïtief voelen we haarfijn die dingen aan die niet goed zijn voor ons. Maar… spontaniteit is ook een uiting van intuïtie, je voelt je ergens uitzonderlijk goed over en reageert onvermoed.

In sommige situaties weten we gewoon – het lichaam vertelt ons dat – wat het juiste is om te doen. Vanuit een innerlijk weten. Daar hoef je niet voor gestudeerd te hebben. De Engelsen zeggen dan: “A man has to do what a man has to do”. Je weet gewoon wat het goede is om te doen…

Frequentie

Elk van deze systemen, van de keuzecentra heeft z’n eigen unieke frequentie. Het immuun systeem, de basis van onze intuïtie, opereert in het hier en nu, in het moment, spontaan en existentieel.

Het gevoel evenwel opereert in een golf. Ons gevoel kent hoogtepunten en diepe dalen. Het gevoel kan gaan van Himmelhoch Jauchzend tot zum Tode betrübt. Het vertegenwoordigt bij gevoelige mensen een compleet gewaar zijn, nagenoeg een geest-gewaar zijn, een geestbewustzijn.

Daarmee kent het gevoel ook geen waarheid in het nu. Het opereert immers in een golfbeweging en zaak is rustig te wachten op klaarheid. Bij belangrijke beslissingen is het dan ook raadzaam er zeker één, zo niet twee of drie nachtjes over te slapen. En pas dan een keuze te maken…

Het mentale systeem, het weten, opereert altijd. Het werkt altijd en overal. Maar hier zit een catch. Het hoofd, het brein, behoort niet tot het lichaam. Het heeft een aparte functie.

De goede dingen doen

Daarmee komen we op een cruciaal onderscheid. Ons gevoel, onze gevoelens – en onze intuïtie – geven feilloos aan wat goed voor ons is. Welke keuze in de kern de juiste keuze is voor ons.

Ons mentale systeem, ons brein, weet heel goed het één van het ander te onderscheiden. Het werkt nagenoeg als een computer. Het weet rationeel te onderscheiden wat goed is en wat minder goed is. Ons hoofd, ons mentale systeem, vertelt ons hoe en wanneer we dingen goed doen.

Het is niet voor niets dat bij mensen het hoofd gescheiden is van het lichaam. De goede dingen doen is iets anders dan de dingen goed doen…

Duurzame economie

Duurzame economie

door | Cultuur, Duurzaam, Filosofie, Maatschappij, Wijze van denken

Er is iets fundamenteel mis met de wereldeconomie. Dat weten we al een tijdje. Sinds de economische crisis van 2008 is wereldwijd een protestgeneratie opgestaan die strijdt voor meer gelijkheid, tegen ecologische verwoesting en tegen racisme.

We kunnen de strijd tegen racisme van Black Lives Matter niet los zien van de strijd tegen ongelijkheid en ecologische destructie. Tegen de achtergrond van de massale onvrede vechten ook economen, beleidsmakers en activisten in vergaderzalen en denktanks over de hele wereld voor een eerlijkere en duurzame economie. Dit zijn vier zeer interessante initiatieven:

The Progressive International

The Progressive International is een politieke beweging die in 2018 is ontstaan uit een krachtenbundeling van Diem25, de politieke EU-beweging van de Griekse econoom en oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis en The Sanders Institute. Het doel van de organisatie is progressieve bewegingen en politieke campagnes van over de hele wereld met elkaar te verbinden en de acties centraal te coördineren.

The Progressive International lanceerde onlangs een nieuwe website waarop progressieve wereldleiders korte stukken publiceren. Andrés Manuel López Obrador, de president van Mexico, heeft in een stuk met acht punten zijn visie geschetst. Varoufakis schreef in 2018 in The Guardian: “We shouldn’t rush to save the liberal order, we should remake it”. Zijn ambitie is om grote instituten als het IMF, de WTO en de ILO van binnenuit te veranderen.

Door populaire lokale politici met een duidelijk plan te ondersteunen, hoopt The Progressive International politieke verandering teweeg te brengen. Het bekendste voorbeeld is The Green New Deal, het progressieve klimaatprogramma in de USA van Alexandria Ocasio-Cortez. Het Congreslid werd daarbij ondersteund door The Sunrise Movement, een Amerikaanse klimaatbeweging voor jongeren die ook een centrale rol vervult in de organisatie van The International.

Het is duidelijk dat The Progressive International pas is begonnen. De lijst van succesvolle campagnes is nog kort, maar er is ontzettend veel talent, kennis en ervaring samengebracht. De organisatie is stevig, er is een bestuur en een adviesraad met ervaren beleidsmakers, (ex-)ministers en zelfs een zittende premier.

NAEC

De OESO heeft in 2011 The Better Life Index ontwikkeld, een lijst indicatoren die een beeld moeten geven van het welzijn in een land.  Het is een mooie, maar vrijblijvende, lijst over de staat van de woningbouw, het onderwijs, de zorg, etc. Lidstaten blijven economische groei vooralsnog zien als enige graadmeter van succes.

Een groepje jonge economen binnen de OESO – onder het acroniem NAEC (dat staat voor New Approaches to Economic Challenges) – zet zich af tegen deze zelfgenoegzaamheid. Als we de economie echt willen veranderen, schreven ze in Beyond Growth, dan moeten lidstaten ook geluk, gelijke kansen en de toestand van de natuur als expliciete doelen gaan stellen. Groei mag best, maar niet ten koste van al het andere. In hun paper schetsen de economen welk beleid daarbij past.

Succesvol of niet, de NAEC is een van de interessantste voorbeelden van de culturele en economische verschuivingen die nu plaatsvinden in de top van onze economie. De lessen die hier geleerd worden verdienen een groter publiek.

Degrowth

Degrowth is niet zozeer een organisatie als wel een economische denkschool. Het woord betekent letterlijk vertaald:‘ontgroei’.

Maar wat betekent het precies? Deze vraag werd in 2014 op het Degrowth festival in Leipzig aan bezoekers gesteld. Uit de gevarieerde antwoorden destilleerden de onderzoekers een aantal punten die door bijna iedereen werden gedeeld.

Volgens Degrowthers gaat groei altijd gepaard met ecologische verwoesting. Als we de wereld leefbaar willen houden, is economische krimp in geïndustrialiseerde landen welhaast onontkoombaar. Om dat te bereiken moeten individuen minder consumeren. De transitie naar deze wereld moet vredig zijn. Deze revolutie moet van onderop komen, en er moet gelijkheid bestaan tussen de seksen.

Wat Degrowth toch uniek maakt, is dat economie de basis vormt van deze sociaal-maatschappelijke beweging. De beweging is terug te leiden naar een themanummer uit 2002 van het Franse ecologische tijdschrift Silence, dat veel losmaakte en in Europa een debat over décroissance ontketende.

Het Degrowth gedachtegoed is vooral te vinden in academische en ecologische centra, en die zijn verspreid over de hele wereld. De Franse vereniging Research & Degrowth en de Duitse stichting Konzeptwerk Neue Ökonomie vormen waarschijnlijk de belangrijkste knooppunten. Zij organiseren samen de jaarlijkse Degrowth conferenties.

NGFS

The Network for Greening the Financial System (NGFS) is een actiegroep die is opgericht door activistische centrale bankiers van over de hele wereld. Frank Elderson uit de RvB van De Nederlandsche Bank wordt vaak genoemd als één van de voortrekkers.

De bankiers willen dat centrale banken bijdragen aan de groene transitie en het welzijn van de planeet. Hun gesprekken gaan ook over rechtvaardigheid en klimaat, maar dan in heel andere termen. Zij strijden tegen greenwashing. Ze ontwikkelen richtlijnen en bespreken welk toezicht nodig is om er zeker van te zijn dat ‘groene’ investeringen ook daadwerkelijk goed zijn voor de planeet. Er worden het hele jaar door evenementen en conferenties georganiseerd, en de leden publiceren geregeld gezamenlijke papers en statements.

De vier Elementen

De vier Elementen

door | Filosofie, Persoonlijke ontwikkeling, Teams, Wijze van denken

De vier elementen vormen volgens het Boeddhisme een beschrijving van de materiële, fysieke wereld. Ze vormen ook een model waarmee je naar de onderlinge communicatie en interacties kunt kijken.

De basis-elementen

De fysieke wereld is slechts water, aarde, lucht en vuur. Ze zijn aan verandering onderhevig en puur natuurlijk en daarmee niet persoonlijk, niet van jou, niet van een ander. Ze vormen ook een model – een bril – waarmee je naar de werkelijkheid kunt kijken.

Indien je de beschrijving van de vier elementen toepast op jouw perceptie van de wereld, dan kun je langzaamaan een objectieve kijk op de wereld en op anderen krijgen. Meestal heeft bij een persoon één element de overhand, twee zijn aanwezig en ontbreekt er één element…

Water

Eigenschappen Water: emotioneel, betrokken, warm, gevoelig, kwetsbaar, gezellig, verzorgend, inlevingsvermogen, meelevend, vredelievend, spiritueel, verlangen, weten door voelen, ziel, onbewust, onderbewust, verborgen, overmatig, geloof, verdriet, over-emotioneel.

De watermens heeft een afwachtende en observerende instelling. Bij het element water ligt het accent op hoe dingen aanvoelen en bevallen. Een sterke fantasie, verbeeldingskracht en gevoelsmatige betrokkenheid bij wat men meemaakt zijn dan ook kenmerkend voor dit element.

De zwakke kant ervan komt tot uiting in een tendens om het gevoel over het verstand te laten heersen. Dit kan leiden tot een gebrek aan objectiviteit en een gemis om emotioneel afstand te doen van dingen.

Water stroomt en neemt de vorm aan van zijn omgeving. Watermensen hebben een grote behoefte aan omgang met anderen. Zij vertrouwen op hun gevoel en kunnen de sfeer en stemming van anderen meteen aanvoelen.

Zij beschikken over een enorme verbeeldingskracht, genegenheid en mededogen. Watermensen zijn ontzettend gevoelig en kwetsbaar. Dit soort mensen vindt het soms moeilijk zelfstandig te blijven. Vaak trekken ze zich terug in zichzelf om te voorkomen dat ze gekwetst worden.

Mensen met een teveel aan water, kunnen zich te afhankelijk opstellen in relaties. Ook kunnen ze overgevoelig zijn en zich te veel met anderen bemoeien en schaamteloos sentimenteel zijn.

Bij een gebrek aan het element water, is de kans groot dat iemand aan het belang van het gevoelsleven voorbijgaat en deze persoon kan zich moeilijk inleven in de behoeften van anderen.

Aarde

Eigenschappen Aarde: nuchter, met beide benen op de grond, afwachtend, praktisch, doortastend, ordelijk, betrouwbaar, trouw, concreet, realistisch, rustig, gestructureerd, geordend, materialistisch, maar ook komma neukerij en spijkers op laag water zoeken.

Het tastbare lichaam is voor de aardemens de belangrijkste realiteit. De aardemens beziet de wereld vanuit zijn lichamelijke zintuigen: de tastbare zichtbare en hoorbare realiteit. Bij vuur gaat het voornamelijk om het ontdekken dat er iets is, bij aarde meer om het vaststellen van wát er is. Hij hecht veel waarde aan de werkelijke ervaring dan aan een theoretische beschouwing. De psychische functie die bij aarde hoort is de gewaarwording.

Aardemensen zijn vastberaden, volhardend en geduldig in het nastreven van doelen. Hun inspanningen willen ze graag beloond zien met concrete resultaten. De aardemens wil zich nuttig en/of verdienstelijk maken.

Aardetypes vinden het belangrijk om zich veilig te voelen en vandaar dat velen van hen vrij materialistisch kunnen zijn. Zij kunnen uitstekend overweg met verantwoordelijkheden in het leven en financiën.

De aardemens gelooft alleen in dingen die echt zijn. Op deze wijze is dit element ook geneigd om met de geestelijke realiteit om te gaan. Aarde gelooft vaak niet in dingen die niet in een zichtbare en concrete vorm te gieten zijn en wanneer dit wel het geval is manifesteert het zich vaak als een soort kinderlijk bijgeloof. Het geeft de voorkeur aan wat degelijk is en wil de dingen het liefst hard maken. Aarde is dus minder goed toegerust op de niet-tastbare kanten van het bestaan en is in die zin astrologisch gezien een soort tegenpool van Vuur.

Er is een heleboel overredingskracht voor nodig om een aardemens van richting te doen veranderen. Dat is ook de reden waarom ze soms goede kansen kunnen mislopen en niet snel risico’s zullen nemen.

Mensen met een zwakke aanleg in het element aarde, gaan makkelijk voorbij aan hun lichamelijke behoeften of zijn heel onpraktisch.

Lucht

Eigenschappen Lucht: denken, optimisme, contact vaardig, taalvaardigheid, het vermogen om verstandelijk en contactueel verbanden te zien en dingen te beredeneren, objectief, rationeel, communiceren, theoretiseren, abstraheren, flexibel, mentale vrijheid, maar ook proefballonnetjes, luchtfietserij en verantwoordelijk voor “vuurpijlen in de lucht”…

De denkwereld, de theorie en verstandelijk te vatten contacten vormen voor de luchtmens de werkelijkheid, zoals voor vuur de wereld van de mogelijkheden en voor aarde de tastbare realiteit de werkelijkheid vormen.

Voor een luchtmens is communicatie en het uitwisselen van ideeën van cruciaal belang. Deze mensen kunnen samenwerken met anderen en objectief blijven in moeilijke situaties. Luchtmensen leggen graag verbanden tussen hun ervaringen en weigeren zich alleen maar te laten leiden door hun gevoelens of intuïtieve reacties.

Net als de vuurmensen zijn de luchtmensen actief, initiatief nemend en naar buiten tredend ingesteld. Luchtig is in zoverre anders dan vurig dat lucht niet een intuïtieve, maar de wereld benadert vanuit een verstandelijke en contactuele instelling. De luchtmens wil zo objectief mogelijk de wereld verbindingen leggen tussen de waarneming en de kennis.

Dit sluit gedeeltelijk aan op de aardemens, die alleen het bestaan van feiten en objecten constateert maar niet zoals de luchtmens abstracte verbindingen legt. Het in abstracte zin met elkaar verbinden van dingen, de logica en de theorievorming, is een typische luchtaangelegenheid.

In de westerse maatschappij is het denken belangrijk. We hebben ons hele leven erop ingericht. We gaan naar school, we proberen diploma’s te halen en we nemen iets voor waar aan, wanneer het bewezen kan worden.

Met onze gedachte kunnen we ordenen. Het ordenen is nodig om overzicht te krijgen. Wanneer we dat overzicht hebben, kunnen we goede beslissingen maken. Beslissingen nemen, overzicht hebben en ordenen horen bij het element lucht. Wanneer jouw wereld chaotisch is en jij geen beslissing durft te nemen, zoek dan naar de kracht van het element lucht. Het element lucht helpt je om helder te denken.

De zwakke kant van het luchtelement is het gebrek aan gevoel. Het voelen is voor het element water juist de sterke kant. In die zin zijn lucht en water, net als vuur en aarde, astrologisch gezien tegenpolen. Wordt het element lucht te sterk benadrukt, dan is het mogelijk dat zij geen beslissingen durven / kunnen nemen omdat zij alle mogelijkheden overzien…

Mensen met een tekort aan lucht, kunnen moeilijk onbevooroordeeld denken. Ze kunnen zich niet gemakkelijk uiten en anderen begrijpen hen misschien verkeerd. Zulke mensen moeten inzicht in zichzelf krijgen door te luisteren naar de kritiek of weerwoord van anderen.

Vuur

Eigenschappen Vuur: initiatief nemend, vurig, onbegrensd, vrijheidslievend, fantasierijk, avontuurlijk, egocentrisch, naïef, optimistisch, expressief, zelfvertrouwen, enthousiast, moedig, levenslustig, actief, wilskrachtig. We vergeten wel eens de ultieme kracht van vuur, vuur dat alles en iedereen kan verschroeien en platbranden…

Iedereen heeft een innerlijk vuur. Het innerlijke vuur geeft je levenskracht. Dat innerlijk vuur is goed te voelen, wanneer je geïnspireerd raakt. Je wilt dan vol passie en overgave er aan toegeven. Die passie en overgave komt van binnenuit, vanuit je vuur.

Vuurmensen kunnen anderen met hun energie aansteken. Zij vinden het heerlijk om met iets nieuws te beginnen. Ze genieten van de spontane dingen in het leven. Hun optimisme vormt een inspiratiebron voor iedereen om hen heen. Door hun positieve manier van denken, komt alles over het algemeen ook goed.

Vuurmensen hebben een uitlaatklep nodig voor hun creatieve vermogens. Ze moeten zelfstandig zijn. Diegenen bij wie het element vuur zwak is in aanleg, hebben waarschijnlijk een gebrek aan zelfvertrouwen en vinden het moeilijk om zich staande te houden tegenover andere mensen. Ze schijnen het gevoel te hebben dat ze altijd naar anderen moeten kijken voor inspiratie en voelen zich vaak geïsoleerd van de ware dingen van het leven.

Wat men vuur zou kunnen verwijten is een gebrek aan werkelijkheidszin en een zekere mate van egocentrisme en ondoordachtheid. Een te grote nadruk op het element vuur kan ertoe leiden dat het gedrag van een persoon wordt beheerst door zijn ego. Een dergelijk iemand moet ten alle tijden in het middelpunt van de belangstelling staan en stort zich in nieuwe ondernemingen zonder rekening te houden met de gevolgen.

De psychische functie die bij vuur hoort is de intuïtie. Een vuurmens is intuïtief ingesteld, d.w.z. ingesteld op het plotseling en onberedeneerd doorzien van dingen.

Vier functionele stoffen

Het lichaam – en daarmee qua analogie ook een organisatie –  heeft in wezen vier ‘grondstoffen’ nodig om ‘gezond’ te kunnen functioneren:

  • brandstof >> ‘suikers’ >> voor de broodnodige (bewegings-)energie
  • bouwstoffen >> vetten en koolhydraten >> voor de (op)bouw van het lichaam
  • vloeistoffen >> ‘water’ >> voor het transport en de verdeling van stoffen
  • lucht >> ‘zuurstof’ >> als ‘levens’-energie en energiebron / katalysator van de vele (inwendige) processen

Aan de geïnteresseerde lezer wordt overgelaten de analogie voor organisaties te ‘ontwikkelen’ c.q. te ‘ontdekken’.
Wij vernemen die graag…

 

 

 

Waarde-insignes

Waarde-insignes

door | Creativiteit, Innoveren, Leiderschap, Organiseren, Persoonlijke ontwikkeling, Procesmanagement, Wijze van denken

Niemand heeft zo’n grote naam gemaakt in creatief denken als Edward de Bono. Hij werkte aan methoden en technieken om het mensen makkelijker te maken problemen op te lossen, op welk gebied dan ook.Het doel van de waarde-insignes en de waardedriehoek is om een globaal overzicht te bieden van de relevante waarden.

Belangrijke beslissingen

Belangrijke bedrijfsbeslissingen worden niet meer op rationele argumenten alleen genomen. Directies en managers moeten nadenken over de waarden die in het geding zijn. Wat een bepaalde beslissing betekent voor het personeel, het imago van de organisatie, de organisatiecultuur, het business model en het ecosysteem?

De waarde-aspecten van beslissingen zijn soms lastig in het vizier te krijgen en scherp te stellen. Discussie erover verzanden vaak in oeverloze discussies omdat iedereen een andere invulling geeft aan een bepaalde waarde. Mens verliezen soms het noorden bij het afwegen van al die verschillende waarden bij het nemen van strategische beslissingen.

Waarde-insignes

Edward de Bono reikt een eenvoudige en creatieve metafoor aan, die als een scherp mes de diffuse ideeën over organisatie-waarden van elkaar kan scheiden. Waardoor bepaalde projecten en alternatieven op meer aspecten beoordeeld kunnen worden dan alleen de vaak toegepaste standaard kosten – baten analyse.

De zes waarde-insignes – Goud, Zilver, Staal, Koper, Glas en Hout – staan elk voor een groep waarden. De Bono geeft aan hoe deze waarden zijn te herkennen en in te delen, en doet een aanzet tot een scoresysteem voor het belang ervan.

Andere waarden

Klassiek verengen directies en managers waarden in een economische context nogal tot financiële waarde. Ondernemen zou te gemakkelijk zijn als het enkel om financiële waarden zou draaien. Maatschappelijke ontwikkelingen verplichten ondernemers om ook – of zelfs meer – oog te hebben voor niet-financiële waarden zoals de belangen en de gezondheid van medewerkers, ethiek, de door de United Nations geproclameerde Social Development Goals.

Interessant is dat de Bono het onderwerp innovatie – de zogenaamde Glazen waarden – sterk benadrukt. Veel innovatie komt immers tot stand door externe druk, maar de Bono geeft een aanzet tot gestructureerde, doelbewuste innovaties.

Zes waarden

De Bono onderscheidt de volgende zes waarden:

– Goud: menselijke, persoonlijke waarden, zoals gezondheid, vrijheid, respect, erkenning, waardering, prestige, vertrouwen, aanmoediging, hoop,…. Het verwijderen van negatieve Gouden waarden is een belangrijke waarde op zichzelf.

– Zilver: organisatorische waarden, gerelateerd aan de doelen en de doelstelling van de organisatie. Dikwijls heeft dit vooral ook betrekking op de financiële waarden – bijvoorbeeld de kostenbeheersing – en het functioneren van de organisatie;

– Staal: kwaliteit en klant waarden, gekoppeld aan materieel, materiaal, imago, uiterlijke exponenten, productie, bediening, .. ;

– Glas: innovatie, eenvoud, creativiteit en stijl;

– Hout: ecologische waarden, in de brede zin van het woord. Denk aan de invloed op de omgeving, het milieu, anderen die niet rechtstreeks betrokken zijn;

– Koper: waarneming en empathie waarden, waarbij het verschrikkelijke woord perceptie hier opduikt.

Belangrijk is om bij beslissingen het gezichtspunt van alle betrokken partijen goed in te schatten.

Waarde-driehoek

Waarden spelen een rol op alle gebieden van denken en handelen. We vinden waarden belangrijk, maar daar zijn we ons niet altijd van bewust. 

De Bono heeft nog een vervolg aan dit kader van waarde-insignes toegevoegd door aan te geven hoe waarden kunnen worden afgewogen. Zelf geeft hij trouwens aan dat dit contextgevoelig is en er dus geen echt concreet houvast is.

Iedereen moet zijns inziens per beslissing zelf gewichtsfactoren toekennen aan de verschillende waarden. In de waarde-driehoek kan de beslissingsnemer elke waarde een score toekennen van -4 tot +4, al naar gelang de waarde sterk, duidelijk (niet buitengewoon sterk), zwak of minder relevant is.

 

 

 
   

 

De Waardekaart

De Waardekaart

door | Creativiteit, Innoveren, Leiderschap, Persoonlijke ontwikkeling, Procesmanagement, Teams, Wijze van denken

Competenties, informatie en moderne technologie zijn tegenwoordig gewoon te koop. De vaardigheid om waarde te ontwikkelen en te leveren zal van doorslaggevende betekenis worden. Daarvoor is creatief en innovatief denken nodig.

Traditioneel

Onze traditionele denkgewoontes kunnen volgens De Bono aanzienlijk verbeterd worden. Traditioneel heeft denken alles te maken met analyseren en beoordelen. We gaan dan uit van standaard-situaties en passen dan standaard-antwoorden toe.

Strategie

In veel gevallen lijken directies en management te werken op basis van onderhoud en het oplossen van problemen. Dat betekent doorgaan met wat je doet en problemen oplossen als die zich voordoen. Hieraan kunnen worden toegevoegd visies, overnames en imitatiegedrag. Als een ander bedrijf succesvol innoveert, dan kom je met jouw eigen versie van die innovatie. Wie durft te stellen dat dat geen succesvolle strategie is?

Maar, iets wat het ene ogenblik bevredigend lijkt, is dat het volgende ogenblik misschien niet meer. Ondernemingen die zich tevreden stellen met het uitvoeren van onderhoud en het oplossen van problemen functioneren misschien ver onder hun kunnen.

In de huidige, dynamische en turbulente wereld is dat niet meer voldoende. Je kunt het verleden dan wel analyseren, voor de toekomst dien je een visie te ontwikkelen.

Denken over waarden

De waardekaart laat zien hoe er gedacht wordt over de waarden op een bepaald terrein. De kaart is subjectief, maar dat geldt sowieso voor het inschatten van waarden aangezien die inschatting naar de toekomst verwijst en daarover bestaat geen zekerheid.

De kaart stelt ons ins staat waarden vast te stellen zodat iedereen telkens weer naar kan kijken. De kaart is een manier om het denken zichtbaar te maken. 

Vaardigheden

Wanneer alles koopwaar wordt – competenties, informatie en moderne technologie zijn gewoon te koop – zal de vaardigheid om waaide te ontwikkelen en te leveren van doorslaggevende betekenis worden. Daarvoor is creatief en innovatief denken nodig.

Het is dus niet langer voldoende dat een individu competent en geïnformeerd is en met een computer om kan gaan. Deze vaardigheden vinden werkgevers vanzelfsprekend. Om carrière te maken, moeten we waarde toevoegen aan wat we te bieden hebben. Want als alles koopwaar wordt die beschikbaar is voor iedereen, wat zal dan nog het verschil maken?

Gedetailleerde kaart

De waardekaart biedt een gedetailleerd beeld van de verschillende waarden. Elke zijde van de zeshoekige waardekaart staat voor een één van de waarde-insignes. Vanuit het midden van de zeshoek tot aan de buitenkant doorloop je vier niveaus. Die staan voor een gradatie van de waarden.

De krachtigste waarden staan in het midden van de zeshoek en de minder belangrijke waarden staan verder naar buiten. Dat geeft aan dat er sprake is van een meer of minder nauwe relatie.

Een lijst maken

De getallen op de kaart verwijzen naar de getallen op een lijst. Zo verwijst bijvoorbeeld het getal 8 naar item 8 op de lijst.

Het handigst is vaak om je eerst op een insigne te concentreren en uitgaande daarvan de verschillende niveaus van waarde te doorlopen. Je zou je kunnen concentreren o de Glazen waarden . Wat zijn de krachtigste, sterke Glazen waarden (+4), wat de heldere en duidelijke (+3), wat de zwakkere of mindere (+2), wat de weinig relevante of de indirecte (+1)? Komen er ook negatieve Glazen waarden voor? Die markeer je met een stip ervoor.

Wanneer op een bepaald punt meer informatie nodig is, kan een vraagteken worden geplaatst bij het desbetreffend getal op de kaart. Daarna worden de antwoorden op de lijst ingevuld. Hetzelfde doe je voor elke andere waarde-insigne.

Je zou ook eerst alleen naar de sterke waarden kunnen kijken en deze invullen op de desbetreffende insigne. Vervolgens kun je doorgaan naar de duidelijke waarden en opnieuw ga je rond. Zo ga je door totdat je alle waarden hebt gehad.

Een aparte lijst maken

Het is ook mogelijk een afzonderlijke, aparte lijst voor elke insigne op te stellen, zodat alle waarden die met die insigne verband houden in één oogopslag gelezen kunnen worden.

Individuele personen kunnen op die manier hun scores onderling vergelijken. een gezamenlijke bespreking van elk naar voren gebrachte waarde kan een meerwaarde hebben.

Het eerste deel van een mogelijke lijst wordt hier aangegeven . De lijst verwijst naar de getallen in de waardekaart. De organisatie waarvan hier de waarden worden onderzocht is een fictieve hamburgerketen die alleen lichte voorgerechten serveert. Klanten kunnen net zoveel of zo weinig bestellen als ze willen.

In deze lijst is het belang van de waarde tussen haakjes aangegeven:

  1. Sluit goed aan bij een dieet en bewuste voeding (4)
  2. Potentieel een sterk merk in een stabiel marktsegment (4)
  3. Starters zijn vaak koude gerechten, waardoor er minder gekookt hoeft te worden en er minder verspilling is (3)
  4. Veel meer keuze dan bij traditionele hamburgerketens (2)
  5. Er is mogelijk meer geschoold personeel nodig vanwege de verschillende schotels (-2)
  6. Het is moeilijk een evenwicht te bewaren tussen de verschillende schotels. Het gevaar is een teveel of te weinig voorraad (-1)
  7. Aantrekkelijk wanneer je meer variëteit wilt dan bij de doorsnee hamburgertent (1)
  8. Het is voor het personeel motiverende met uiteenlopende schotels te werken (4)
  9. Het personeel moet omgaan met verwarring bij klanten en er zouden meer klachten kunnen komen (-2)
  10. Levert het personeel meer prestige op (1)
  11. Ook het personeel kan gezonder eten (1)
  12. etc.