Werk je voor of samen met een destructief functionerende persoon? Heb je het gevoel dat je energie verdwijnt telkens als je met die persoon samenwerkt? Twijfel je aan jezelf door zijn of haar voortdurende kritiek? De kans is groot dat je met een schorpioen te maken hebt. Jean de la Fontaine schreef er een toepasselijk verhaaltje over.

De schorpioen en de schildpad

De schorpioen wilde graag de rivier oversteken maar kon niet zwemmen, iets wat hij nooit zou toegeven. Hij vroeg aan de schildpad: “Beste schildpad, mag ik op je rug de rivier oversteken?”

De schildpad antwoordde: “Dat denk ik niet. Ik ken jou. Je bent een venijnig baasje. Je zal me vast en zeker steken.”

“Neen”, zei de schorpioen, “Dat zou ik toch nooit doen. Dan verdrinken we allebei”.

De schorpioen heeft een punt, dacht de schildpad. “Oké dan, klim maar op mijn rug”.

Nadat de schorpioen op haar rug geklommen was, liet de schildpad zich in het water zakken. Toen ze halverwege de rivier waren, voelde de schildpad ineens een steek in haar nek. Terwijl ze haar poten al voelde verlammen vroeg ze: “Maar schorpioen, waarom doe je dat nu? Je hebt me gestoken!”

“Het is mijn natuur, ik kan niet anders,” antwoordde de schorpioen terwijl ze samen langzaam onder het water verdwenen.

Waarom?

De interessante vraag hier is niet waarom de schorpioen de schildpad steekt. Zoals je kan opmaken uit het verhaal, is het gewoon een impuls dat sterker is dan hijzelf. De vraag is eerder waarom – wat maakte dat –  de schildpad haar initiële intuïtie negeerde en zich toch liet inpakken door de zoetgevooisde praatjes van de schorpioen?

Ben je plichtbewust en heb je gevoel voor verantwoordelijkheid? Ben je eerlijk, hulpvaardig, vriendelijk en soms een beetje (te) goed van vertrouwen? Dan is de kans groot dat je een gedroomd doelwit bent van personen met schorpioen-gedrag. Je kunt daar niets aan doen. Het is een gevolg van bepaalde aangeboren eigenschappen waar schorpioenen rücksichtslos en schaamteloos gebruik van maken.

Een schorpioen herken je aan het feit dat ze emotionele chantage en manipulatie gebruiken om hun zin te krijgen. Ze zijn niet in staat tot empathie noch tot enige zelfreflectie. Als er iets fout loopt, dan ligt dat altijd aan de ander. Maar verdiensten van de anderen eigenen ze zich schaamteloos toe. Ze lijden aan grootheidswaan en geloven hun eigen leugens.

Niet doen

Hoe ga je hiermee om? Wat je vooral niet moet doen is proberen dit gedrag te begrijpen. Vaak denk je dat je, als je het zou begrijpen, er minder last zou van hebben. Dat is niet zo. Het blijft erg ondermijnend voor je zelfvertrouwen. Een ander vaak voorkomende reactie is met de schorpioen in discussie gaan. Je kunt je de energie beter besparen. Je verliest het altijd.

Wat ook niet werkt, is je nood klagen bij derden. Meestal is dat familie of een goede vriend. In het begin zullen zij naar je luisteren. De kans is zelfs groot dat ze je goede raad zullen geven. Na een tijdje zullen ze gefrustreerd raken omdat je hun goede raad toch niet in praktijk brengt, terwijl je wel voor de zoveelste keer je beklag doet over het vreselijke schorpioen-gedrag van je collega of baas.

Doen

In de omgang met een schorpioen is het het beste om zo oppervlakkig mogelijk te communiceren. Houd je overtuigingen, ideeën en gevoelens voor jezelf. Leer praten in algemeenheden of uitdrukkingen zoals: “alles heeft een prijs”, “voor niets gaat de zon op”, “kleren maken de man” en dergelijke.

De sleutel voor (hernieuwd) zelfvertrouwen ligt in het opnieuw in voeling komen met je innerlijk kompas. Hierdoor durf je meer op je intuïtie te vertrouwen – wat de schorpioen ook zegt of doet. Het zal je helpen om duidelijke grenzen aan te geven en je niet te laten meeslepen in zijn emotionele chantage. Om dat te kunnen heb je zelfvertrouwen nodig. Die kan je op verschillende manieren bijspijkeren…